चीनसाठी धोक्याची घंटा! चलनवाढीचा दर तीन वर्षात सर्वात वेगाने घसरला

जगातील दुसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था चीन दीर्घकाळापासून वाईट अवस्थेतून जात आहे आणि आता त्यासंदर्भात आणखी एक चिंतेची बातमी आली आहे. देशात चलनवाढ झपाट्याने वाढत आहे. रॉयटर्सच्या अहवालानुसार, नोव्हेंबर २०२३ आणि ऑक्टोबर २०२३ च्या तुलनेत चीनमधील ग्राहकांच्या किमतीत तीन वर्षांतील सर्वात मोठी घसरण झाली आहे आणि ग्राहक चलनवाढीचा दर (सीपीआय) ०.५ टक्क्यांनी घसरला आहे.

चीनमध्ये चलनवाढीचे कारण काय?

नॅशनल ब्युरो ऑफ स्टॅटिस्टिक्स (NBS) ने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, चीनमध्ये चलनवाढीची परिस्थिती निर्माण झाली आहे. यामागे अनेक कारणे आहेत, परंतु कमकुवत देशांतर्गत मागणीमुळे आर्थिक सुधारणा मंदावली आहे आणि देशातील महागाई देखील कमी झाली आहे. सीपीआयमध्ये सातत्याने होत असलेली घसरण देशाला नोटाबंदीच्या दिशेने घेऊन जात आहे.

अपेक्षेपेक्षा जास्त चलनवाढ नोंदवली गेली

वृत्तसंस्था रॉयटर्सच्या सर्वेक्षणानुसार, नोव्हेंबर 2023 मध्ये महागाई दर वार्षिक आणि मासिक आधारावर 0.1 टक्क्यांनी कमी असल्याचा अंदाज होता, परंतु वास्तविक आकडेवारी अधिक धक्कादायक आहे. देशातील महागाई दर मासिक आणि वार्षिक दोन्ही आधारावर 0.5 टक्क्यांनी कमी झाला आहे. चीनमधील चलनवाढीच्या स्थितीवर तज्ञांनी ही आकडेवारी चिंताजनक असल्याचे म्हटले आहे.

जागतिक बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत झालेली घसरण, हिवाळ्यात लोकांचा कमी प्रवास आणि पुरवठा साखळीतील समस्या याला जबाबदार धरण्यात आले आहे. चीनमध्ये नोव्हेंबर 2023 मध्ये ऊर्जा आणि मुख्य खाद्यपदार्थांचा महागाई दर 0.6 टक्के होता. त्याच वेळी, देशाच्या उत्पादक किंमत निर्देशांकात (पीपीआय) सलग 14 व्या महिन्यात घसरण दिसून आली आहे आणि तो 3 टक्क्यांवर पोहोचला आहे. तर तज्ञांनी पीपीआय २.८ टक्के असण्याची अपेक्षा केली होती.

‘डिफ्लेशन’ म्हणजे काय?

देशातील महागाई कमी होण्याला ‘डिफ्लेशन’ किंवा ‘डिफ्लेशन’ म्हणतात. यामुळे देशात अन्नापासून ऊर्जेपर्यंत सर्वच वस्तू स्वस्त होतात, पण अर्थव्यवस्थेसाठी हे चांगले नाही. यामुळे व्यवसाय आणि कंपन्यांच्या नफ्यावर नकारात्मक परिणाम होतो. चलनवाढीचे मुख्य कारण म्हणजे बाजारात पुरवठा जास्त आणि मागणी कमी. पुरवठा साखळीतील फरकांमुळे चलनवाढ होते.